OZON NEDİR ?
Ozon üç oksijen atomundan oluşan bir kimyasal bileşiktir (O3). İki atomlu normal atmosferik oksijenin (O2) çok yüksek enerji taşıyan bir şeklidir. Böylece bu iki çeşit molekülün yapıları birbirinden aşağıdaki gibi farklıdır:
O3 oda sıcaklığında renksiz, karakteristik kokusu olan bir gazdır. (fırtınalı havalardan sonra, yüksek yerlerde veya deniz kıyısında hissedilir). İsmi Yunanca “koklamak” manasına gelen ozein’den gelir. Alman kimyacı Christian Friedrich Schönbein (1799-1868) tarafından 1840 yılında keşfedildi. Zemin seviyelerine yakın yerlerde 10 milyon hava partikülü başına bir partikül O3 (= 0.1 ppm = 200 µg/m³) konsantrasyonlarında duman şeklinde bulunur. 2000 metre yükseklikte, çok daha azalarak 0.03 – 0.04 ppm seviyelerine düşer.
Çok güçlü okside etme ve çok etkili dezenfekte etme özelliği sayesinde , dünya çapında içme suyu sağlayan arıtma tesislerinde mikrop öldürücü olarak kullanılır.
Aktif oksijen (Ozon O3) bilinen en etkili mikrop öldürücü ve koku gidericidir. Güneşin ultraviyole ışını ve yıldırım anında ortaya çıkan elektrik arkları ile oluşan ozon, dünyanın etrafında koruyucu kalkan olarak mevcuttur ve canlıları güneşin radyasyon etkisine karşı korur.
Yıldırımlar sonucu oluşan ozon, havayı temizler. Özellikle yükseltilerde ve deniz kenarlarında, taze hava kokusu diye içimize çektiğimiz, havada bu hissi yaratan, yıldırımlar sırasında meydana gelmiş olan ozondur.
Ozon(O3),oksijen(O2) molekülüne bir (O) oksijen atomunun eklenmesiyle oluşan renksiz, keskin kokulu bir gazdır.O2+O1=O3. Oksijenin yüksek enerji taşıyan, aktif bir şeklidir. Atmosferde bulunan en önemli gazlardan biridir ve dünyamızdaki biyolojik dengeyi korumaya yardımcı olur. Zararlı ışınları engeller. Asla, yanlış bilindiği gibi havamızda “kirlilik yaratan bir gaz değildir. Dünyada yaşamı mümkün kılar.
Günümüzde, ozonun birçok faydasından yararlanmak amacıyla ozon üretim teknolojileri geliştirilmiştir.
Sağlık ve iyileşme oksijensiz gerçekleşemez. İnsan gıdasız 1-2 ay, susuz 1-2 hafta fakat oksijen olmadan, ancak 5 dakika yaşayabilir. Oksijen en temel gereksinimimizdir. Birçok hastalık, ihtiyaç olan doku ve organlara yeniden yeterli oksijen sağlanmasıyla önlenebilir veya tamamen iyileştirilebilir.
Günümüzün dünyasında, sadece nefes almak, artık vücudumuza yeterli oksijeni sağlamıyor. Vücudumuz sürekli olarak, havamızdaki, suyumuzdaki ve yiyeceklerdeki toksinler tarafından kirletiliyor. Şehirlerimizdeki oksijen miktarı %21 in çok altında ve düşmeye devam ediyor. Sigara kullanımı, stres, hareketsiz yaşam, sağlıksız beslenme gibi durumlar da eklenince vücudumuzda toksinlerin birikimi ve oksijen eksikliği artar. Bu da kronik yorgunluğa, erken yaşlanmaya, hastalıklara ve kansere zemin hazırlar. Yeterli oksijenlenmeyi sağlamak için nefes almaktan daha fazla şey yapmak zorunda kalabiliriz.
Ozon üretim teknolojileri canlıların doku ve hücrelere ihtiyacı olan oksijeni en etkili şekilde sağlayan ve toksinleri yok eden bilinen en güçlü tedavidir.
İki atomlu normal atmosferik oksijenin (O2) çok yüksek enerji taşıyan bir şeklidir. Böylece bu iki çeşit molekülün yapıları birbirinden aşağıdaki gibi farklıdır;
O3 oda sıcaklığında renksiz, karakteristik kokusu olan bir gazdır. Yağmurlu, yıldırımlı, fırtınalı havalardan sonra, yüksek yerlerde veya deniz kıyısında hissedilir. Yüksek gerilim trafolarnın, yüksek gerilim hatlarının, Televizyonların ve, Fotokopi makinesi arkasında ozon kokusu hissedilebilir.
Ozon güneşin ultraviyole ışınları yada yıldırım esnasında havadan ayrışma ile doğada oluşmaktadır. Tabiat kendini negatif iyon, hidroksi radikali (plazma iyon) ve ozonla temizler, yağmur esnasında yıldırımlarla oluşan doğal bir temizleyici olan OZON emniyet bakımından kullanılan en güçlü oksitleyici, klor ve brom gibi geleneksel kimyasallara (Bunların kalıntısı ve yan etkisi vardır) nazaran yan etkisi olmayan alternatif su ve hava temizleyicisidir. Ozon kesinlikle depolanamaz yerinde üretilir ve kullanılır.
FDA (Food and Drug Administration) ve USDA (United States Department of Agriculture) tarafından onaylanmış ve gıda ile temas eden maddeler tebliğinde organik olarak sertifikalandırılmıştır.
FDA gıda katkı maddeleri yönetmeliğini değiştirerek ozonun antimikrobiyal ajan olarak kullanımına izin vermiştir. Bu değişiklik federasyon tarafından 28 Haziran 2001 yılında yayınlanmış ve et, kümes hayvanları ve diğer gıda üretimlerinde ozonun gaz halde ve su ile birlikte güvenli ve etkili bir antimikrobiyal ajan olarak kullanılabileceği belirtilmiştir.
- Ortam havası temizleme
- Suların dezenfeksiyonunda
- Yüzme havuzlarında ozon
- Tat, renk, bulanıklık ve koku gideriminde
- Ağır metallerin uzaklaştırılmasında
- Bakteri ve virüslerin dezenfeksiyonunda
- Gıda depolamada ozon
- Tavukçulukta ozon kullanımı
- Marketlerde ve manavlarda ozon kullanımı
- Kırmızı et işleme tesislerinde ozon kullanımı
- Yemek fabrikalarında ozon kullanımı
- Soğuk hava depolarında ozon
- Konteynır dezenfeksiyonunda ozon kullanımı
- Seralarda ozon kullanımı
- Ozon gazının balık yetiştiriciliğinde kullanımı
- Hava ile bulaşan hastalıkların gideriminde
- Gıda endüstrisinde şişe ve yemek kaplarının dezenfeksiyonunda
- Soğuk hava depolarında
- Veterinerlik ve hayvancılıkta enfeksiyon giderilmesinde
- Aflatoksin arındırılmasında
- Gıda ve havada kükürt giderilmesinde
- Klima sistemlerinde
- İnsan kanında bulunan virüs gideriminde
- Zayıflamada
- Cilt hastalıklarında
- Virüslerin sebep olduğu hastalıklarda
- Dolaşım bozukluklarında
- Kronik yorgunlukta
- Akne, sedef dirençli mantar gibi cilt hastalıklarında
- Migren ve multipl skleroz gibi nörolojik hastalıklarda
- Zor iyileşen enfekte yaralarda
- Hastane,hava alanı,otel,hamam gibi klimalı sistemi olan yerlerde
- Havalandırma, boyler, soğutma kuleleri, nemlendirme sistemlerinde ölümle sonuçlanan
- LEJYONER hastalığının yok edilmesinde vb.
- Mevcut en güçlü oksidandır
- Çevre dostudur
- Kimyasal madde gerektirmez
- Mikropları, bakterileri, virüsleri öldürür, küf, spor, jerm ve mantarları anında okside eder
- Havadan üreyen bakteri (airborne bacteria) oluşumunu engeller
- Tüm mikroorganizmaları yok eder ve oluşumunu engeller
- Kimyasal maddelerden kalan atıkları elimine eder, klordan 3125 kat daha etkilidir
- Hemen etki eder, kalıntı bırakmaz
- Gıdalarda kullanımı güvenlidir
- Depolanamaz. Kullanım yerinde üretilmelidir
- Böcek popülasyonunu azaltır
- Özellikle günümüzde gitgide yayılan gribal enfeksiyonlarda koruma sağlar
- Sebze, meyve yüzeyine bağlı pestisit ve toksinleri temizler
- Gıda katkı maddesi ve hormonları temizler
- Evinizde yada diğer yaşam alanlarınızda ev akarları, maytlar ve sağlığımızı tehdit eden tüm mikropları yok eder
- Temiz ve sağlıklı olması gereken yaşam alanlarımızda, güvenli bir cihazdır
- Her ortam havasını temizler, sağlıklı yaşam alanı sunar kokuları yok eder. (Sigara, balık v.s.)
RAF ÖMRÜNÜ UZATIR
- Ozon hiçbir kimyasal gerektirmeden uygulanarak; gıdayı, gıda işleme suyunu ve gıdanın bulunduğu atmosferi dezenfekte edebildiği için,
- Yıkama sularında kullanıldığında, ürünün bozulmasına neden olan ürünün üzerindeki oluşmuş bakteri, virüs, mantar, küf, spor gibi istenmeyen oluşumları engellediği için,
- Ozon gaz halindeyken uygulandığı bazı gıda ve ürünler üstünde koruyucu görevini üstlenir; gıda paketleme materyallerini ve ortamını da sanite edebilmektedir.
- Temel metabolizmanın sürdürülebilmesinde etkilidir.
- Ozon gazının ürün üzerinde kalıntı bırakmaması, üründe koruyucu madde kullanım ihtiyacını azaltır, kalitenin sürdürülmesinde önemli düzeyde etki eder.
BAKTERİYEL YÜKÜ YOK EDER
- Ozonun oksidasyon potansiyelinin çok yüksek (2.07V) olduğu için,
- Oksidasyon etkisinin anlık ve klordan 3125 defa daha hızlı olduğu için,
- Ozon molekülü karşılaştığı bakterileri tamamen yok edebilir ve/veya hücre zarını yırtarak parçalanmasını sağlayabildiği için.
İŞLETME FAYDALARI
- İşletmede hijyen sağladığı için HACCP (Hazardous Analysis Critical Control Point) kritik noktalardaki risk analizlerin sonuçlarının olumlu sonuçlanmasını sağlar,
- Aylık kullanım giderinin çok düşük olması, (sadece elektrik enerjisi), kimyasal madde kullanımından büyük oranda tasarruf sağlar,
- Elit Ozon jeneratörleri çok basit ve otomatik olarak çalıştığı için ekstra zaman ve personel gerektirmez,
- İşletme havasının kalitesini max. düzeyde yükseltir.
- Sonuç odaklı kesin çözüm sunar.
Bugün Türkiye genelinde istatistik kayıtlarına göre, 4 milyon civarında astım-bronşit hastası mevcuttur ve her geçen gün artmaktadır.İnsanın yasaması için hava ve su vazgeçilmez iki unsurdur.
İçme suyunu para ödeyerek satın alabiliyoruz. Fakat temiz hava satın almamız mümkün değildir.
İçinde yasadığımız mekanlar maalesef kirli hava solumamıza, zamanla hastalık sahibi olmamıza sebep olmaktadır. Herkes temiz hava teneffüs etmek için dışarı çıkar. Dışarıdaki havanın evlerdeki havadan 15 kat daha temiz olduğu tespit edilmiştir.
Tatile çıkıldığı zaman, ev boş olduğu halde, 15-20 gün içinde eşyaların üzerinin toz tabakasıyla kaplandığı görülür. Eskiden yerlerde kilim, sedir, yer minderi, divan, somya, yatak, yorgan, nevresim, çarşaf ve yastık kılıfları genelde beyaz veya açık renkli olup, kiri gösteren görüntüye sahipti. Bunlar sık sık yıkanıp temizlenebilirdi. Bugün ise; bütün evlerde çeşitli renk tonlarında halı, koltuk, çekyat, yaylı yataklar, renkli nevresim takımları, kadife döşemeler, perdeler… kiri ve pisliği gizleyen görüntüye sahip olup, tüy diplerinde akarlar dediğimiz mayt, kenegiller, bakteriler ve mantarlara yuva vazifesi yapmaktadırlar.
Hanımların, temizlik yaparken, başları ağrır ve bir miktar terlerler. Bu terlemenin yorulmadan dolayı olduğunu zannederler. Halbuki bu terlemenin sebebi, temizlik esnasında etrafa yoğun bir şekilde savrulan akarların solunum yoluyla vücuda girmesi dolayısıyla, vücudun savunma mekanizmasının histamin üretmesi ve bunun sonucunda, kalbin fazla çalışmasıdır. Bu durumda toza karşı alerji ve bronşit başlangıcı meydana gelir. Bahsedilen akarlar; insan derisi, kepek ve kıl artıklarıyla beslendiğinden, yatak odalarında ve yatağımızda milyonlarca yaşamaktadır. Bu yaratıklar açıkta bulunan gıdaların üzerine hücum etmektedirler.
Mesela, kahvaltı tepsisinde bulunan yağ, reçel, zeytin, peynir gibi besinlerin üzerini kısa bir süre içinde kaplarlar. Uygun ortamı buldukları takdirde de, hızla çoğalırlar. Temizlik işlemi bittikten sonra, mobilya ve sehpa ile cam yüzeylerin üzerinde ince bir toz tabakası meydana gelir. Akarlar solunum yolu ile akciğerlerimize inerek dokulara yapışmak suretiyle, kan emici özelliklerinden dolayı, kılcal kan damarlarını parçalayarak kan emerler. Zamanla solunum yetmezliğine, bronşite daha sonra da, astıma çevirmesine sebep olmaktadır. Bu durumdan en çok zarar gören, evdeki hanımlar ve çocuklardır. Ozon gazı ile dezenfekte edilmiş bir ortamda yaşamak sizin ve sevdiklerinizin en doğal hakkıdır. Duyarsız kalamayız. Kimyasal içermeyen ham maddesi sadece havadaki oksijen olan ozon sağlığınızı %100 korur.
İstenmeyen kokular ozonla ortadan kolayca kalkar, dezenfekte edilmiş temiz bir (ozonlanmış temiz hava) ortam sunar.
Et, tavuk ve balık kokuları, yemek yağı, yanık yemek, sigara, soğan, sarımsak v.b. kokuları yemekten sonra 2 dakika ozonlama yaparak yok edebilirsiniz.
Yangın sonrası is ve duman kokuları, boya kokuları, işyerlerinizde ve ofislerinizde oluşan sigara kokularından ozonla kurtulabilirsiniz.
Konutlarda, otel odalarında, oda tuvaletlerinde, ortak alanlarda, restoranlarda, spor salonlarında, yemekhanelerde, gıda depoları gibi yerlerde ozon koku giderimi ve dezenfeksiyon konusunda geri dönüşümsüz en etkili yöntemdir.
Kötü koku probleminin olduğu bir çok sektör de kullanılabilen ozon,uçucu kimyasal parfümler gibi kötü koku moleküllerini baskılamak yerine tamamen yok eder. Bu özelliği sayesinde rahatsız eden kötü kokunun yerine temiz hava kokusu oluşur. Sayısız miktarda kötü koku üzerinde etkili olan ozon, tekrarlanan süreli uygulamalarla sinmiş koku sorunlarını ortadan kaldırır.
Ozon, oksidasyon gücü çok yüksek olan bir gaz ve bilinen en kuvvetli dezenfektandır.
Yüksek oksidasyon kuvveti, ozonun bakterilerin tahribatında tam etkin bir rol oynamasına sebep olur.
Ozon gazının dezenfeksiyon etkisi, aynı şartlar altında klorunkinden 3125 defa daha fazladır
Spor, kist ve virüslere karşı klordan daha etkilidir.
Ayrıca ozon, havada bulunan oksijenin parçalanması yoluyla elde edildiği için kararsız yapısı nedeniyle dezenfeksiyon görevini tamamladıktan sonra daima hammaddesi olan oksijene dönüşür.
Ozon gazının dezenfeksiyon sonrasında artık ve kalıntı bırakmayan tek dezenfektan oluşu, özellikle gıda sanayinde kullanımını, diğer dezenfektanlara göre avantajlı kılmaktadır.
Ozon, dozajına bağlı olarak yarılanma ömrünü kısa sürede tamamlar ve kalıntı bırakmadan hammaddesi olan oksijene dönüşerek kokusu ve tadıyla birlikte kaybolur.
Diğer Dezenfektanlara Karşı Neden Ozon
Ozon gazı kalıntı bırakmaz.soluduğumuz havadan yada saf oksijenden elde edilir. Doğal tek dezenfektandır. Ozon gazı kararsız yapısından dolayı oksijene dönüşür .
Bilinen kimyasal dezenfektanlardan çok üstün olduğu için yaşanılan ortamlardaki organizmaları okside edebilmesi ve kullanım kolaylığından dolayı ve tat ve koku bırakmadığından ozon çeşitli endüstrilere girerek burada kullanım alanlarını arttırmaktadır.
Ozon ve Negatif İyon Arasındaki Fark Nedir?
Negatif iyonlar havadaki toz moleküllerini (genellikle pozitif şarjla) çekerler ve onları hareket ettirirler.
Ozon havadaki gaz moleküllerini (oksidize eder, parçalar) çeker.
ÖZELLİKLERİ | OZON | NEGATİF İYONLAR |
Koku | Evet | Yok |
Toksik | Evet | Hayır |
Tozları azaltma | Hayır | Evet |
Koku giderme | Çok iyi | Biraz |
Havayı temizleme | Evet | Evet |
Havada yükselme | Hayır | Evet |
Pozitif iyonları etkisiz hale getirme | Hayır | Evet |
Kauçuk gibi şeyleri bozma | Evet | Hayır |
Sürekli ayarlama ihtiyacı | Evet | Hayır |
Oluşum | 3 oksijen atomundan | Normal oksijen ile ekstra bir elektron |
Hayır, değildir. Ozon gazı soluduğumuz havadan ya da saf oksijenden elde edilir. Hammaddesi oksijen olan ozon gazı, doğal tek dezenfektandır.
Hayır, değildir. Ozonun diğer dezenfektanlara nazaran işletme maliyeti yok denecek kadar azdır. Ozon jeneratöründen 1 gram ozon elde etmek için 20-25 W elektirik enerjisine ihtiyaç vardır. 1 gr ozon, 1m3 suda bulunan mikroorganizmaların tamamını ortalama 5 dakika içinde öldürür.
Hayır, bırakmaz. Çünkü ozon, dozajına bağlı olarak yarılanma ömrünü kısa sürede tamamlar ve kalıntı bırakmadan hammaddesi olan oksijene dönüşerek kokusu ve tadıyla birlikte kaybolur.
Ozon gazı, dezenfeksiyon dışında başka birçok amaçla kullanılmaktadır:
Özellikle su şişeleme tesislerinde ve gıda endüstrisinde kullanılan işletme sularının demir ve mangan arıtımında, sularda bazı bakteriyolojik faaliyetler sonucu bulunabilen amonyak ve nitritin giderilmesinde, ozon ticari olarak kullanılmaktadır.
Ozon gazı, süt ve süt ürünleri işletmeleri, ilaç fabrikaları, yağ ve kimyasal madde üreten tesislerde ve sularda istenmeyen kokuların giderilmesinde kullanılır. Ayrıca evcil hayvan beslenen evlerde, iş yerlerinde, kahvehane ve gece kulüplerinde de ortam havasındaki istenmeyen kokuların giderilmesinde ozon gazı kullanılmaktadır.
Ozon gazı, tarımsal ilaç kalıntılarının giderilmesi amacıyla, gıda sanayisinde ve içme sularının arıtılmasında kullanılmaktadır.
Gıda endüstrisinde ozon, dezenfeksiyon dışında gıdaların renginin düzeltilmesi amacıyla da kullanılmaktadır.
Bunların yanı sıra atık su arıtımında, genellikle ilk kimyasal arıtım ile biyolojik arıtım arasında kullanılan ozonlama; atık suların yönetmeliklerle belirlenmiş şartlara ulaşmasında ve tekrar kullanım için geri kazanılmasında önemli rol oynar.
Mesleki Güvenlik ve Sağlık Dairesi Merkezi (Occupational Safety and Health Agency,OSHA) kapalı bir mekanda bulunmasına izin verilen maksimum ozon miktarını 0,1 ppm 8 saat olarak belirlemiştir. “
Ozon gazı, soluduğumuz havadan ya da saf oksijenden elde edilir. Kararsız yapısı nedeniyle görevini tamamladıktan sonra tekrar ham maddesi olan oksijene dönüşür. Kalıntı bırakmayan doğal bir dezenfektan oluşu nedeniyle insan sağlığına zararlı değildir.
Suda | Klor | Ozon |
Oksidasyon Potansiyeli | 1.36 | 2.07 |
Dezenfeksiyon: Bakteri, Virüsler | Orta Orta | Mükemmel Mükemmel |
Çevre Dostu | Hayır | Evet |
Renk Giderimi | Orta | Mükemmel |
Kanserojen Oluşumu | Muhtemel | Hayır |
Organiklerin Oksidasyonu | Orta | Yüksek |
Mikro Çökeltme | Hayır | Orta |
pH Etkisi | Değişken | Düşürür |
Sudaki Yarı-Ömrü | 2-3 Saat | 20 Dakika |
Deri Zararları, Solunum Zararları | Yüksek, Yüksek | Orta, Yüksek |
Uygulama Zorluğu | Düşük | Yüksek |
Yatırım Maliyeti | Düşük | Yüksek |
Aylık Maliyet | Yüksek | Düşük |
Ozon Nerelerde Etkilidir?
Atmosferdeki ozon tabakası ölümcül radyasyondan yeryüzünü korur.
Ozon ; bakteri, virüs, küfleri yok eder, sporları, mantarı, sigara dumanı, egzoz gazı gibi havadaki kötü kokuları, yağları ve sudaki kontaminantları elimine eder, demir, sülfür, mangan ve hidrojen sülfatı oksidize eder.
Su temizliğinde ozon suyu temizler, parlaklığını ve tazeliğini korur.
Ozonun Etkilileri?
Ozon suda kimyasal yan ürün, tat ve koku bırakmaz. Ozonla temizlenmiş su klorda olduğu gibi gözleri yakmaz veya onları kırmızı yapmaz ya da tahriş etmez. Ozonlu su ile temasta aşırı klor etkisi ile olan saç veya elbisenin rengi bozulmaz. Ozon sudaki kontaminantlara ya da yan ürünlere eklenmez. Ozon su ve havayı sağlıksız mikroorganizmalardan arındırır. Ozon havada iklim yapısına bağlı olarak 8-30 dk. arasında üç atomlu üç oksijenden ayrışarak tekrar iki atomlu oksijen yada suya dönüştüğünden yan etkisi yoktur ve kalıntı oluşturmaz. Bu özelliği sayesinde diğer temizlik maddeleri gibi kanserojen değildir. Bunun yanı sıra ozon; patlamaz ve yangın tehlikesi yoktur. Muhteşem temizlik için gereksinilen dozda ozon zararlı dumanlar, buharlar üretmez. Suyun pH dengesini etkilemez, böylece pH ayarlama işlemlerini minimize eder.
Ozonun Canlılar Üzerinde Etkisi
Ozon çok çabuk reaksiyona girdiği için hızla tükenir ve oksijene dönüşür. Ayrıca, ömrü sınırlıdır; reaksiyona gireceği hiçbir şeyin olmadığı tamamen steril ortamlarda dahi, kendiliğinden bozularak oksijene dönüşür. Bu yüzden depolanamaz; kullanılacağı yerde ve zamanda üretilmelidir.
Kendiliğinden bozulması ve yok olması “yarı ömür” olarak ifade edilir. Yarı ömür, konsantrasyonunun yarıya düşmesi için gereken süredir. Bu süre havanın sıcaklığına göre değişkenlik gösterir. Düşük sıcaklıklarda ömrü uzundur, birkaç saat civarındadır. Ancak, steril ortamda elde etmek çok zor olduğu için, suda veya havada, çok daha kısa sürelerde, konsantrasyon hızla düşer ve sıfıra iner.
İnsanlar ve hayvanları üzerinde ise, zararlı etkisi hemen hiç yoktur.İnsan ve hayvanlarda, burun, geniz, göz, ciğerler gibi mukoz dokularda tahriş etkisi olabilir.Ancak bu durum FDA raporlarıyla konsantrasyon miktarları ve süreleri standarda bağlanmıştır.
Ozonun bitkiler üzerinde zararlı bir etkisi görülmemiştir.
Nasıl etki etmektedir?
Oksijen doğada iki oksijen atomundan meydana gelen bir molekül olarak bulunur. Soluduğumuz havada %21 oranında bulunmaktadır. İki atomun bir oksijen molekülü, çok özel şartlar altında oluşan bir oksidasyon süreci sonucunda, üçüncü bir oksijen atomunu alarak, üç atomlu bir ozon molekülü oluşturur. Bu üçüncü oksijen atomu, çok zayıf bir bağ ile bağlandığından her fırsatta molekülden ayrılmaya meyillidir. Molekülden ayrıldığından tek başına kalan oksijen atomu, son derece aktiftir ve ortamda bulunduğu her maddeyi oksitler. Havada uçuşan mikroorganizmalara yapışarak hücre duvarlarının parçalanmasına ve böylece ölüp çökmelerine neden olur. Tamamen steril bir ortamda ise, benzer bir atom ile birleşerek iki atomlu normal bir oksijen molekülü meydana getirir.Mikroorganizmaların tamamını etkiler, yok eder. Bu, dezenfeksiyon etkisidir.
Bir çok molekülü parçalar, oksitler, değiştirir. Bu etki ile, deodorizma yani, koku giderici görevi yapar.
Ortamda bulunan ağır metalleri, solvent buharlarını, zehirli gazları oksitleyip bozarak, kanserojen ve diğer zararlı etkilerini yok eder.
Ozon flokülant etkiye sahiptir yani, havadaki sigara dumanı, ince tozlar ve benzer nano partikülleri birleştirip çöktürür. Aynı deodorizma ve flokülant etkilerini suda da gösterir.
Ozonun Kokulara Etkisi
- Hayvan kokuları,
- Banyo kokularını,
- Sigara kokuları,
- Alkol kokuları,
- Boya kokuları,
- Kömür kokuları,
- Benzin kokuları,
- Medikal kokuları,
- Yangın kokuları,
- Halı kokuları,
- Lağım kokuları,
- Küf kokuları,
- Yemek kokuları,
- Su kokuları,
- Karbon monoksit kokuları,
- Balık kokuları,
- Soğan kokuları,
- Sarımsak kokuları,
- Çöplük kokuları,
- Hastane kokuları,
- Leş kokuları,
- Yağ kokuları,
- Yanık yemek kokuları,
- Et,tavuk ve balık kokuları,
- Arıtma tesisi kokularını ve
- Propan gazı kokularını ortadan kaldırır, kesin sonuç verir.
Ozonun Hava Sanitasyonundaki Etkisi
Merkezi iklimlendirme ( klima santralleri ) , ortam havası koku ve bulaşıcı hastalıkları okside etme gücü
Yüksek reaktivitesi sayesinde çeşitli organik ve inorganik molekül ve atomlar ile reaksiyona girerek onları oksitler.Bu reaksiyonlar sonucunda havadaki bakterileri ve mikropları etkisiz hale getirerek sterilizasyon sağlanmış olur.Reaksiyon başladıktan sonra ortamdaki hava sıcaklığına göre 5 dakika ile yarım saat içinde ozon molekülleri oksijene dönüşmeye başlar .Bu özelliği sayesinde ozon diğer dezenfektan maddelerinin aksine atık madde bırakmaz ve yan ürün oluşturma riski taşımaz.
Ozonla yapılan çalışmalar sonucunda , ozonun güçlü bir oksidan olması sayesinde suda ve havada ;
- Mikrop kırıcı olarak ,
- Koku giderici,
- Ortamı kirleten pek çok organik molekülün yok edicisi olarak kullanılabileceği ispat edilmiştir.
Ozon jeneratörlerinin geliştirilmesi günümüzde ozon kullanım alanını, hızla genişletmektedir.Ozon bilinen bütün virüs, bakteri, mantar, maya ve küf çeşitleri için yok edici etkiye sahiptir.Bu nedenle hastane, otel, konferans salonu, okul ve insanların yoğun olarak bulunduğu ortamların sterilize edilmesinde kullanılır.Ayrıca ozon kullanımı klima santralleri ve soğutma kulelerinde oluşan Legıonella hastalığını, bu tür mekanlarda insanların hava yolu ile birbirlerine bulaştırabileceği hastalıkları da engellemektedir.Ortamdaki hava kirliliği ve kötü kokuları yok etmesi sayesinde , insanlarda ferahlık ve zindelik hissi yaratır.
Ozonun Mikroplara Etkisi
Ozon tarafından bakterilerin inaktivasyonu kompleks bir süreçtir.Çünkü ozon proteinler, doymamış yağlar ve hücre membranlarındaki solunum enzimleri,hücre zarlarındaki peptidoglikanlar, sitoplazmadaki enzimler ve nukleik asitler ile spor ceketleri ve virüs kapsidlerindeki peptidoglikanı da içeren birçok hücre yapılarına zarar verir. Diğerleri OHَ ,O2 َ ve HO3َ gibi ozon yıkımının reaktif yan ürünlerinin antimikrobiyal aktivitesini vurgularken bazı araştırıcılar moleküler ozonun mikroorganizmaların başlıca inaktivatörü olduğu sonucunu çıkardılar.
Hücre zarları : Ozon polidoymamış yağ asitleri,membran bağımlı enzimler,hücre içeriğinin dışarı sızmasına yol açan glikoproteinler ve glikolipidler dahil hücre zarının çeşitli komponentlerini oksidize eder ve sonunda hücrelizisine yol açar (Scott and Lesher 1963; Murray and diğerleri 1965). Doymamış yağların çift bağları ve enzimlerin sülfidril grupları ozon tarafından oksidize edildiğinde hücre permeabilitesi dahil normal hücresel aktivitenin bozulması vehızlı ölüm ortaya çıkar. Dave (1999) transmisyon elektron mikroskobu mikrografiklerinde gözlemlediği kadarıyla sulu ozon ile Salmonella enteritidis’e müdahale ettiğinde hücre membranlarının bozulduğunu buldu.
Bakteriyal spor ceketler : Foegeding (1985) ceket proteinleri çıkarılmış Bacillus cereus sporlarının bozulmamış sporlarla karşılaştırdığında ozon tarafından hızlıca inaktive edildiğini buldu. Araştırıcı spor ceketin ozona karşı başlıca koruyucu bir bariyer olduğu sonucunu çıkardı.Son zamanlarda, Khadre and Yousef (2001) Bacillus subtilis sporlarına sulu ozon ile müdahale ettiklerinde dış taraftaki sporların büyük oranda bozulduğunu buldular.